Bij-zonderheden

De verdediging tegen Aziatische hoornaars

Sinds deze week heeft Henzenhoning maatregelen genomen om de bijenkasten te verdedigen tegen de oprukkende Aziatische hoornaar.

Reeds enkele weken ving de imker met een schepnet regelmatig werksters van deze invasieve exoot op de bijenstand. Toen er op een enkele dag zes van deze bijenmoordenaars werden gevangen was het moment gekomen om drastische maatregelen te nemen. De imker heeft tenslotte andere dingen te doen dan op de stand te loeren naar jagende hoornaars.

De oplossing is te zien hieronder: een gemodificeerde Koldo val. Deze val is in Spanje ontwikkeld door een universiteit.  De werking is middels wetenschappelijk onderzoek getest op effectiviteit en selectiviteit, ook bij zeer grote druk van hoornaars. De val is ontworpen om veel hoornaars te vangen en bij de kasten weg te halen, terwijl de bijen en andere insecten kunnen ontsnappen.

De werking is als volgt. De horizontale buis van gaas bevindt zich voor de vlieggaten. De mazen zijn dusdanig dat bijen er doorheen kunnen kruipen, en hoornaars niet. Ter hoogte van de vliegplanken zijn een drietal ramen in de buis geknipt. Hierdoor vliegt een hoornaar naar de bijen toe, en vangt er eentje. Dan gaat de hoornaar omhoog naar het licht toe, en kan niet verder door het horizontale gaas. Al zoekend komt de hoornaar links of rechts in de verticale schoorsteen van gaas met een kleinere maas. Hierboven zitten twee selectieve flesvallen waar de hoornaars wel in maar niet meer uit kunnen. Bijen en andere insecten kunnen door dit gaas ontsnappen.

Met wat experimenteren en aanpassen heeft de imker nu een goed werkende val waar dagelijks een aantal hoornaars in vast komen te zitten. Zijn zijn dan of al dood of worden door de imker afgevoerd. De bijen moesten een aantal dagen wennen en vliegen nu geroutineerd door het raam of over de gazen buis heen. Zelfs als ze met een volle lading stuifmeel door het gaas klimmen gaat er geen stuifmeel verloren. De hoornaars hangen nu meer voor de andere bok met kasten waar nog geen Koldo val voor staat. Een teken dat de val zijn werk doet.

De komende weken groeien de hoornaar nesten exponentieel hard. De druk van hoornaars op de volken zal dan ook fors toenemen. Dan zal moeten blijken of de val inderdaad bij grotere aantallen hoornaars nog steeds kan blijven functioneren.

Vanwege de onzekerheid rond de Aziatische hoornaar op de Veluwe heeft de imker het moeilijke besluit genomen om de volken dit jaar thuis te houden. Hier is voordurend toezicht mogelijk en kan ingegrepen worden als de Koldo val niet of onvoldoende werkt. Als met de kennis die dit jaar is opgedaan de verdediging geperfectioneerd is kan volgend jaar hopelijk de heidegang, toch het imkerequivalent van Kerstmis, wel doorgang vinden.