Geen Heidehoning dit jaar, wel Waldhoning
Het jaar 2018 gaat de boeken in als Het Jaar Waarin We Geen Heidehoning Kunnen Oogsten.
Ondanks dat we wederom speciale toestemming van Staatsbosbeheer hebben, zijn de bijen dit jaar niet naar de heide vertrokken. De reden is de ongekende droogte die ons land sinds maanden teistert. De hei bij Radio Kootwijk lijkt op een uitgedroogde savanne. Door de straffe oostenwind aan het einde van de winter was al een deel van de hei afgestorven. De droogte – sinds Juni is er amper een druppel gevallen – is zo erg dat er vrijwel geen bloeiende hei te vinden is, en de enkele plantjes die nog wel wat bloesem weten te vormen kunnen nauwelijks nectar of stuifmeel produceren.
Ook de vaste bewoners van het natuurgebied rondom Radio Kootwijk hebben het moeilijk. De wilde zwijnen zijn ernstig vermagerd door gebrek aan voedsel. De eiken zijn vervroegd in de herfst-modus gegaan en laten hun ondermaatse eikels vallen.
Radio Kootwijk is ook de enige plek in nederland waar de Kleine Heivlinder nog voorkomt. Om deze unieke vlinder te behouden heeft Staatsbosbeheer samen met de Vlinderstichting een unieke reddingsactie opgezet. Op een aantal plekken in het gebied zijn zogenaamde nectar kroegen neergezet; kuipen met bloeiende planten die dagelijks water krijgen. De kuipen zijn omheind zodat hongerige grazers er niet aan kunnen komen. Om te voorkomen dat de nectar door onze honingbijen weggekaapt zou worden vroeg Staatbosbeheer de imkers om niet met hun bijen naar de hei te gaan. In dit geval een verzoek voor de vorm want de heidegang was al eerder afgeblazen. Hopelijk heeft de actie effect en kunnen de rupsen en vlinders van de Kleine Heivlinder zo overleven!
De bijen blijven dus dit jaar thuis in Woudenberg. De beroemde filosoof en logicus J. Cruijff stelde ooit “Elk nadeel hep zijn voordeel”. Voor de bijen is de afwezigheid van dracht een uitdaging. De natuur past zich echter aan en als plan A niet werkt gaan de bijen over op Plan B. Tot verbazing van de imker kwam er de afgelopen weken toch honing binnen; donkere, geurige honing die eerst rondom het broednest is opgeslagen en later in de honingkamers als overschot terecht is gekomen. Nader onderzoek leerde dat dit Waldhoning is, ook bekend onder de naam Honingdauw-, Blad- of Luizenhoning.
Honingdauw word afgescheiden door blad- en schildluizen, en ook door sommige rupsen. Deze insecten scheiden deze honingdauw af omdat ze zich voeden met plantensappen. In plantensappen zitten namelijk veel suikers, maar weinig eiwitten. Om aan voldoende eiwitten te komen moeten deze insecten dus veel sap uit het blad zuigen. De overtollige suikers scheiden ze dan af via een speciale klier.Voor een hongerige honingbij is honingdauw pas interessant bij gebrek aan beter. Ze likt daartoe de op de bladeren gevallen honingdauw op, en verwerkt deze verder zoals ze dat ook bij nectar uit bloesem doet.
Omdat de volken nu op maximale grootte zijn gaat het opslaan van Waldhoning langzaam; er zijn immers heel veel mondjes die gevoed moeten worden. Toch hoopt de imker zo rond half September als primeur Waldhoning te kunnen oogsten. Niet zoveel als in een normaal jaar maar, gezien de uitzonderlijke omstandigheden, kunnen we alleen maar dankbaar zijn voor wat de natuur ons desondanks kan bieden!